fot. Nichole “Vapor” Ayers / X

Łazienka w kosmosie to nie relaks

W mikrograwitacji nie ma kranów ani słuchawek prysznicowych – zamiast tego astronauci mają wilgotne chusteczki. Mycie włosów? Szampon bez wody i suchy ręcznik. Łazienka to mini toaletka z układem ssącym. Odpady są wciągane wentylatorem i osobno składowane. Co ciekawe część z nich natychmiast trafia do recyklingu. Możemy zgadywać, że to właśnie mocz staje się wodą pitną i podobno nie czuć tego podczas picia. Dlatego szacun dla technologii NASA.

Od woreczka do high-tech – jak załatwiano się za Gagarina i Hermaszewskiego?

Kiedy Jurij Gagarin jako pierwszy człowiek leciał w kosmos w 1961 roku, nie miał nawet toalety. W kapsule Wostok 1 nie przewidziano miejsca na takie „luksusy”. Na wszelki wypadek dostał specjalny worek sanitarno-higieniczny, ale – jak potem sam przyznał – w ogóle z niego nie skorzystał. Lot był krótki, a i stres zrobił swoje. 

Za to Mirosław Hermaszewski w 1978 roku miał już nieco łatwiej. Lecąc Sojuzem 30 i przebywając na pokładzie stacji Salut 6, korzystał z próżniowej toalety – takiej w wersji kosmicznej. Do dyspozycji: osobne lejki do sikania, specjalne pasy do przypięcia się w trakcie większej potrzeby i rura z wentylatorem, która wszystko zasysała. Brzmi jak przygoda? Trochę tak. Ale i tak było lepiej niż u Gagarina.

A potem pojawiła się stacja Mir i pomysł na prysznic. Problem w tym, że cały rytuał trwał ponad godzinę, system się zapychał, a astronauci kręcili nosem. W efekcie z prysznica zrezygnowano. Wróciły sprawdzone metody: mokre chusteczki, trochę żelu bez spłukiwania i odrobina cierpliwości.

Kosmos to nie spa – ale i tak jest lepiej niż kiedyś

Nie oszukujmy się – życie na orbicie nadal nie przypomina wizyty w hotelu z widokiem na ocean. Ale w porównaniu do czasów Gagarina czy pierwszych załóg stacji Mir, dzisiejsi astronauci mogą mówić o czymś w rodzaju względnego komfortu. Mokre chusteczki, szampony bez wody, lejek do moczu i system odsysający odpady – to nie brzmi luksusowo, ale przynajmniej nikt już nie siedzi w foliowym namiocie, który po dwóch kąpielach zamienia się w koszmar.

Sławosz Uznański - Wiśniewski raczej nie musi się martwić, że jego próba umycia głowy sparaliżuje połowę stacji. W przeciwieństwie do załogi Miru, która miała do dyspozycji słynny „prysznic Bania”, tyle że ten system szybko się zatykał i ostatecznie został wycofany. Współczesna higiena w kosmosie jest skromna, ale przewidywalna. Można ją w niektórych aspektach porównać do tego, z czym mierzą się himalaiści. Chociaż im podczas załatwiania potrzeb fizjologicznych nie przeszkadza brak grawitacji, tylko skrajne temperatury.