Overthinker to ktoś, kto nie potrafi odpuścić myślenia – nawet kiedy sytuacja już dawno została zamknięta. Jest to osoba, która zamiast przespać się z problemem, woli przewracać go z boku na bok... razem z poduszką. Zamiast powiedzieć „okej, było, minęło” – wraca do tematu po raz dziesiąty, jakby w głowie puszczała niekończący się podcast z analizą każdego słowa i gestu. 

Co ważne – to nie złośliwość ani potrzeba dramatyzowania. Często jest to efektem perfekcjonizmu, strachu przed pomyłką albo chęci trzymania wszystkiego pod kontrolą. Takie myślenie, które miało pomagać w ogarnianiu świata, zaczyna powoli przeszkadzać. Kiedy analizujesz każdą decyzję do granic możliwości, życie potrafi uciekać między palcami. W skrajnych przypadkach prowadzi to do bezsenności, poczucia wypalenia, a nawet do kryzysów w relacjach. Bo ile razy można tłumaczyć komuś, że „jeszcze się nad tym zastanawiam”? 

Jednym z najskuteczniejszych podejść jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT). To metoda, która pozwala przyjrzeć się temu, jak myśli wpływają na emocje i działania – a następnie uczy, jak je modyfikować, by zamiast utrudniać życie, wspierały nas w działaniu. Dzięki CBT można nauczyć się rozpoznawać niekonstruktywne schematy myślenia i zastępować je bardziej racjonalnymi i spokojnymi. 

Coraz więcej osób korzysta też z metod opartych na uważności, czyli mindfulness. Trening uważności pomaga wrócić do teraźniejszości i przestać nieustannie analizować przeszłość lub przewidywać przyszłość. W praktyce oznacza to mniej zamartwiania się i więcej obecności w tu i teraz. 

Nie, overthinking sam w sobie nie jest jednostką chorobową. Nie znajdziesz go w podręcznikach psychiatrii jako odrębnej diagnozy. Ale uwaga – to nie znaczy, że można go zlekceważyć. Nadmierne myślenie bardzo często towarzyszy zaburzeniom lękowym, depresji czy zaburzeniom obsesyjno-kompulsyjnym. Może być objawem czegoś głębszego – i właśnie dlatego warto na niego reagować. 

Jeśli masz wrażenie, że twoje myśli żyją własnym życiem, a ty tylko się im przyglądasz z boku, nie potrafiąc nic zrobić – to sygnał, że warto pogadać ze specjalistą. Psycholog albo psychiatra nie po to są, żeby oceniać, tylko żeby pomóc ci zrozumieć, skąd to się bierze i jak sobie z tym poradzić. 

Dlaczego warto odpuścić sobie perfekcję? 

Często overthinking wynika z przekonania, że musimy działać idealnie, a każda decyzja powinna być najlepsza z możliwych. Problem w tym, że życie rzadko kiedy daje nam pełny zestaw danych. Więc zamiast czekać na idealny moment, lepiej podjąć wystarczająco dobrą decyzję i działać.