Moda, która wyjechała na krawężnik

Współczesna motoryzacja już dawno przestała być wyłącznie użytkowa. Samochód coraz częściej musi wyrażać „styl życia” właściciela. Być trochę fancy. Nie będę tuaj stosował chwytów poniżej pasa i tandetnych żartów nawiązujących do długości przyrodzenia właściciela, ale po prostu polubiliśmy wyższe i większe samochody. Część kierowców porzuciło więc sedany na rzecz SUVów, ale co z Vanami? Przecież one również są wielkie.  Vany są zdaniem wielu racjonalne, ale nudne. SUV, nawet ten niewielki, jak Toyota C-HR czy Volkswagen T-Roc, może dawać poczucie przygody. Nawet jeśli jedyną off-roadową trasą, jaką pokona, jest krawężnik pod Lidlem, to i tak wygląda, jakby właśnie wracał z alpejskich ostępów.

SUV-y to uosobienie dzisiejszej potrzeby pokazania: „mogę więcej”. Podniesione nadwozie, większe koła, agresywniejsza linia świateł, rozbudowane błotniki — wszystko to sprawia, że kierowca czuje się wyżej nie tylko fizycznie, ale też społecznie. (Po raz kolejny wstrzymam się od wyżej wymienionych żartów z długości przyrodzenia) Vany tej narracji nie miały. One mówiły: „mam trójkę dzieci i psa, potrzebuję przestrzeni na zakupy i wózek”. SUV mówi: „mam trójkę dzieci, ale nadal jestem fancy”.

Stylistyka ponad ergonomię

W segmencie vanów dominowała funkcjonalność: płaska podłoga, ogromny bagażnik, przesuwane drzwi. Projektanci SUV-ów rzadko pozwalają sobie na taki pragmatyzm. Liczy się wrażenie: wąskie światła LED, eksperymentalne nadwozie, osłony imitujące płyty podwozia. Wszystko to czyni SUV-y bardziej atrakcyjnymi wizualnie, nawet jeśli oznacza mniejsze okna, wyższy próg załadunku i mniej miejsca w środku.

SUV-y potrafią być mniej przestronne niż klasyczne minivany, ale konsumenci są gotowi przymknąć na to oko. Wolą mniej praktyczności, ale więcej wow”.

Dane sprzedażowe: SUV-y na fali wznoszącej

W 2024 roku SUV-y stanowiły aż 51% wszystkich nowych samochodów sprzedanych w Europie, osiągając rekordową liczbę 6,63 miliona sztuk.  W Polsce również obserwujemy ten trend: wśród najczęściej rejestrowanych modeli dominują małe crossovero-SUV-y, takie jak Toyota Yaris Cross -  (15 612 szt.) czy Toyota C-HR (14 516 szt.). Z tych prawdziwie dużych SUVów dominowała Kia Sportage (8 002 szt.), Hyundai Tucson  (13 179 szt.), Dacia Duster (10 394 szt.) i Toyota RAV4 (10 389 szt.). 

Bezpieczeństwo czy iluzja?

Nie bez znaczenia jest też subiektywne poczucie bezpieczeństwa. Kierowca SUV-a siedzi wyżej, ma lepszą widoczność i czuje się „większy” na drodze. To iluzja, ale skuteczna. Vany, choć często lepiej wypadały w testach zderzeniowych, nie oferowały tego samego psychologicznego komfortu. SUV zdominował świadomość jako auto rodzinne — mimo że wiele z nich nie oferuje więcej miejsca niż większy kompaktowy hatchback. 

SUV jako nowy standard

Producenci tylko podsycają ten trend. Z rynku znikają kolejne modele vanów — Ford wycofał Galaxy, Renault zakończyło produkcję Espace w klasycznym stylu, a Volkswagen Sharan odjechał w przeszłość bez większego pożegnania. W ich miejsce wchodzą SUV-y w wersjach 7-osobowych, jak Skoda Kodiaq, Hyundai Santa Fe czy Peugeot 5008. SUV przejął ich rolę, choć niekoniecznie funkcję.

Choć vany oferowały więcej przestrzeni i funkcjonalności, przegrały z modą, stylistyką i marketingową narracją SUV-ów jako pojazdów „lifestylowych”. Konsumenci wybierają dziś auta, które nie tylko wożą dzieci, ale też dobrze wyglądają na podjeździe przed domem. Tak już jest skonstruowany dzisiejszy świat.