Fot. Materiały własne

Jakie są nowe zasady ortograficzne?

Rada Języka Polskiego ustanowiła nowe zasady ortografii, które będą obowiązywały od 1 stycznia 2026 roku:

• Przymiotniki z końcówką ,,-owski” pochodzące od nazw własnych będą pisane małą literą: ,,mickiewiczowski”.
• Rzeczowniki będące nazwami mieszkańców miast lub regionów będą zaczynały się wielką literą (tak jak nazwy mieszkańców państw): ,,Łodzianka”. Co ciekawe, ta reguła dotyczy również słów potocznych, a więc Francuz będzie zwany Żabojadem przez wielkie ,,Ż”.
• Rzeczowniki określające nazwy egzemplarzy wyrobów firm będą pisane wielką literą: ,,Fiat”.
• Partykułę ,,nie” będziemy pisać łącznie z przymiotnikami i przysłówkami również w stopniu wyższym i najwyższym: ,,niepiękniejszy”, ,,nienajpiękniejsza”.
• Cząstki ,,-by” i ,,-bym” ze spójnikami będą pisane rozdzielnie: ,,czy by”.
• Przedrostki (np. ,,super-” lub ,,eko-”) mogą być pisane łącznie, rozdzielnie i z myślinikiem: ,,tużtuż”, ,,tuż tuż” i ,,tuż-tuż”.
   

Jakich zmian nie wprowadzono?

Półtora roku temu Rada Języka Polskiego przegłosowała zmianę w zasadach pisowni nazw geograficznych. Od stycznia wszystkie człony nazw własnych miały być pisane wielką literą: ,,Morze Bałtyk”.

Ostatecznie zrezygnowano z tej reguły, więc należy stosować się do starych zasad – wyraz gatunkowy stojący przed nazwą w mianowniku będzie pisany małą literą: ,,morze Bałtyk”.

Według Rady istotna jest stabilność pisowni nazw geograficznych, gdyż zmiana ortograficzna spowodowałaby chaos w dokumentach. Mogłoby to pociągnąć za sobą lawinę zmian w formalnościach, która byłaby czasochłonna, kosztowna i myląca dla mieszkańców.

Dlaczego zasady ortografii się zmieniają?

Zmiany w ortografii są wprowadzane, ponieważ celem Rady Języka Polskiego jest uproszczenie i ujednolicenie zasad. Nowe reguły (np. pisownia mieszkańców miast wielką literą) oznaczają zmniejszenie liczby wyjątków, gdyż nazwy mieszkańców państw od zawsze pisało się w ten sposób.

Inną kwestią jest fakt, że zmieniające się społeczeństwo kształtuje język, a wraz z nowym pokoleniem powstają nowe trendy językowe. W końcu język jest dla ludzi, nie ludzie dla języka, a wprowadzane zmiany sprawiają, że słowo pisane jest łatwiejsze w użyciu.

W obliczu globalizacji i migracji ludności prostota języka będzie też decydowała o atrakcyjności Polski jako kraju turystycznego, a przy tym będzie cenna dla imigrantów. Im łatwiej przyswajamy obcy język, tym bardziej czujemy się jak w domu, a jest to kluczowe w przypadku, gdy w kraju rodzimym panuje niepokój.