1.9 TDI to silnik, który był wszędzie: w Golfie, Passacie, Octavii, Sharanie, Toledo, A3, nawet w Audi A4 i A6. I wszędzie działał. Dlatego zasłużył na miano najlepszego. Nie przez emocje, tylko przez funkcjonalność. Przez to, że nie wkurzał.

Silnik, który nie miał prawa tyle wytrzymać

Co czyniło go wyjątkowym? Prosta, mechaniczna konstrukcja i legendarna trwałość. Te silniki spokojnie robiły 400, 500, a nawet 800 tysięcy kilometrów – i wciąż odpalały na dotyk. Bez wymiany rozrządu co 80 tys. Bez paniki przy każdym komunikacie na desce. Bez ECU, które potrzebuje aktualizacji po zmianie żarówki.

Niektóre wersje – jak kultowy ASZ (130 KM) – były chętnie chipowane do 160–170 KM. Turbo? Fabryczne, wytrzymywało. Dwumas? Owszem, czasem siadał, ale wymiana kosztowała mniej niż przegląd w Volvo.

A BXE? No cóż – jeśli nie jadłeś śniadania z opiłków metalu ze słynnych padających panewek, to znaczy, że nie jesteś prawdziwym fanem 1.9 TDI. Ale nawet on, ze swoimi fochami, był bardziej wyrozumiały niż większość współczesnych jednostek.

Kiedyś się mówiło: „kup Passata w TDI i zapomnij, że masz samochód”

Nie dlatego, że był nudny (choć często był), ale dlatego, że po prostu działał. I to jak! Słynne 110 koni (wersja AFN), czy późniejsze 130 KM (ASZ) dawały radę nie tylko na trasie – ten silnik potrafił też przyjąć chip tuning jak stary bokser: bez skargi, bez zająknięcia, z lekkim uśmiechem pod turbiną.

Tysiące kilometrów bez remontu? Proszę bardzo. Przebieg 400 tysięcy i dalej w trasę? Czemu nie. Mechanicy klepali po głowie właściciela: „dobrze Pan zrobił”, a znajomi pytali tylko: „który masz rocznik?”

Pompa czy common rail? I tak wszyscy wiedzieli: 1.9 TDI to koń roboczy Europy

Zbudowany na pompowtryskiwaczach, czasem krytykowany za głośną pracę, ale nikt nie mówił, że będzie subtelny. To nie był silnik do miziania w salonie. To był silnik do orki. Ciągnął przyczepę, wiózł rodzinę do Chorwacji, robił jako taksówka, jako samochód do nauki jazdy, jako trzecie auto w domu „do wszystkiego”.

Był tak dobry, że do dziś wiele firm kupuje auta z tym silnikiem „na ostatnie lata życia” – i potem jeździ nimi przez kolejnych dziesięć.

zobacz też - Jakie auta najczęściej kradną? Sprawdź czy twoje auto jest na liście. 

Co się stało z normalnymi silnikami?

Dziś samochody są jak smartfony – mają działać przez gwarancję i wymuszać zakup nowego. Filtry DPF, AdBlue, EGR-y, dwusprzęgłówki, pompy wysokiego ciśnienia... I każdy z tych komponentów potrafi kosztować więcej niż cały Golf IV z 1.9 TDI.

Tamten silnik był ostatnim głosem zdrowego rozsądku, zanim przyszły zielone nalepki i „cyfrowa mobilność”. I owszem, może i dymił przy ostrym bucie. Może i terkotał jak traktor. Ale przynajmniej jechał, zamiast się obrażać przy -15°C.

JTD – włoski kuzyn, którego trzeba szanować

W tym samym czasie Fiat (tak, Fiat!) zrobił coś równie udanego: 1.9 JTD, czyli pierwszy masowo produkowany common rail. Cichszy, bardziej elegancki w pracy, świetny moment obrotowy i niskie spalanie. W Alfach Romeo 156 i 147 był wręcz poezją – a w Oplach jako CDTI pokazał, że można być solidnym i dynamicznym jednocześnie.

JTD miał mniej legendy, bo nie było za nim niemieckiego PR-u. Ale w środku – technicznie – potrafił więcej niż niejeden TDI. Świetnie znosił przebiegi i też był modyfikowalny. Jednak to TDI był tym „Golfem III świata silników” – czyli tym, co każdy znał, miał, i szanował.

Dlaczego pokochaliśmy 1.9 TDI? Bo nas nie zawiódł

Każdy silnik coś obiecuje. Moc, osiągi, ciszę, oszczędność. Ale 1.9 TDI po prostu dotrzymywał słowa. Działał na każdej ropie, odpalał zimą, nie wymagał traktowania jak księżniczka. Jeździł po Niemczech, Polsce, Bułgarii i Senegalach – bez serwisu, bez wymiany softu, bez telemetrii i „asystenta jazdy w korku”.

Dlatego dziś, kiedy wszystko się psuje, a naprawa turbiny trwa trzy tygodnie i kosztuje 9 tysięcy złotych, ludzie z nostalgią wspominają: „Miałem kiedyś Passata w 1.9 TDI... i nic się z nim nie działo.”

Czy był najlepszy? W naszym świecie – tak.

Nie był perfekcyjny. Ale był ludzki. I dlatego zasługuje na ten tytuł. Nie za osiągi, nie za kulturę pracy – ale za to, że miał sens. Za to, że potrafił wziąć wszystko na siebie i jechać dalej.

1.9 TDI to był silnik, którego nie docenialiśmy, dopóki nie zobaczyliśmy, co przyszło po nim. Downsizing, awaryjność, łańcuchy rozrządu rozciągające się po 40 tysiącach, stukające wałki, nierówna praca, spalanie większe niż w katalogu... A on? 5 litrów na setkę i spokój ducha. Tęsknimy…