Skąd się wziął ten potwór?

Zacznijmy od człowieka, który go stworzył. Michaił Timofiejewicz Kałasznikow – człowiek z ludu, czołgista, samouk. Ranny podczas II wojny światowej, trafił do szpitala, gdzie – jak sam mówił – w przerwach między operacjami zaczął myśleć o tym, jak stworzyć broń, która pozwoli radzieckim żołnierzom przetrwać dłużej niż kilka minut w starciu z Niemcami. Wymyślił coś, co po latach stanie się nie tylko bronią masowego rażenia, ale niemal religijnym artefaktem dla partyzantów, bojowników i rewolucjonistów na całym świecie.

Pierwszy prototyp ujrzał światło dzienne pod koniec lat 40. XX wieku. AK-47 został przyjęty na uzbrojenie Armii Czerwonej w 1949 roku i... to był początek jego globalnej kariery.

Dlaczego akurat AK?

Nie był to pierwszy karabin automatyczny świata. Nie był nawet najbardziej precyzyjny. Ale miał coś, czego nie miały inne: niezawodność i prostotę. Naprawdę, AK-47 możesz upuścić w błoto, zakopać w piasku, utopić w rzece, a potem wyjąć, otrzepać i nadal strzela. Nieprzypadkowo instrukcję obsługi tej broni rozumie nawet analfabeta po trzech godzinach szkolenia.

Kałasznikow to inżynierski zen – minimum części, maksimum działania. Jest tak prosty w budowie, że lokalni rusznikarze w afgańskich wioskach potrafią robić jego kopie z kawałków metalu znalezionych na złomowisku.

 ak-47

Globalna ekspansja AK-47

ZSRR był hojny. Tam, gdzie Moskwa miała interes – szły też skrzynie z AK-47. Wietnam, Kuba, Angola, Afganistan, Bliski Wschód – wszędzie tam, gdzie ktoś chciał rzucić wyzwanie „imperialistom”, pojawiał się Kałasznikow.

AK-47 stał się czymś więcej niż narzędziem walki. Stał się symbolem. Franz Maurer zniszczył z jego pomocą cały pociąg broni. Figuruje w herbie Mozambiku. Był na sztandarach Hezbollah i Hamasu. W filmach gangsterskich z lat 90. był obowiązkowym rekwizytem. Nawet Osama bin Laden trzymał Kałacha jak rekwizyt PR-owy – zawsze widoczny gdzieś w kadrze. Paradoks? Być może. Bo Michaił Kałasznikow przed śmiercią powiedział, że czuje moralny ciężar za każde życie odebrane z jego broni.

Liczby, które robią wrażenie

Szacuje się, że po świecie krąży około 100 milionów sztuk AK i jego wariantów. To najliczniejsza rodzina karabinów w historii. I mimo że armie świata przesiadły się na bardziej nowoczesne konstrukcje, to AK nadal żyje – i ma się dobrze.

Nie dlatego, że jest piękny. Nie dlatego, że celny. Ale dlatego, że działa. Zawsze. I wszędzie.

 AK-105 

Rewolucja w magazynku

Kałasznikow był rewolucją! Nie zmienił tylko sposobu prowadzenia wojny – zmienił politykę, społeczeństwa i kulturę. W epoce asymetrycznych konfliktów, gdzie jeden wojownik w sandałach może stawić czoła regularnej armii, AK-47 stał się wyrównywaczem szans. Brutalnym, ale skutecznym.

zobacz też - Polak potrafi. Bez jakich wynalazków świat stanąłby w miejscu?  

A czy to naprawdę „najlepsza” broń?

Zależy, jak mierzyć „najlepszość”. Jeśli chodzi o celność – są lepsze. Jeśli chodzi o ergonomię – też. Ale jeśli chodzi o trwałość, dostępność i wpływ na historię – AK-47 to absolutny top. To trochę jak z Volkswgenem Garbusem czy iPhone’em – może nie był idealny, ale zmienił wszystko.

I w tym sensie – tak. AK-47 to najlepsza broń wszech czasów. Zła, prosta, niepokonana. Broń, której nie da się zapomnieć. Bo historia ludzkości – w dużej mierze – pisana była z Kałasznikowem w rękach.