Co to jest żużel? Zasady oraz podstawowe informacje

Wyróżnia się zawody indywidualne, w parach i wieloosobowe. Nie jest to zbyt popularna dyscyplina sportowa, a największe zainteresowanie wzbudza wśród kibiców z Polski, Wielkiej Brytanii, Szwecji, Danii, Australii i Niemiec. Obecnie zdecydowanie najbardziej rozwiniętym krajem w żużlu są Polska i Szwecja. W naszym kraju żużel mocno wypromował m.in. Tomasz Gollob (7-krotny Mistrz Świata) i Bartosz Zmarzlik, który zdobył złoto w jeździe indywidualnej w roku 2019 i 2020. W latach 2014-2016 osiągał również trzykrotnie pierwszej miejsce na drużynowych Mistrzostwach Świata juniorów. Żużel co to dokładnie jest oraz ile jest biegów w żużlu? Na te pytania odpowiemy w tym artykule.

Krótka historia żużla

Sport ten powstał w 1920 roku w Australii. Pierwsze zawody odbyły się 15 grudnia 1923 r. Początkowo organizowano je na torach do wyścigów kłusaków. Szybka adaptacja sprawiła jednak, że zaczęto się ścigać na innych rodzajach nawierzchni. Do Europy sport ten trafił w I połowie lat 20 XX wieku. Pierwsze udokumentowane zawody rozegrano w Manchesterze 25 czerwca 1927 roku. Dwa lata później powstała pierwsza żużlowa liga, znana jako British Elite League. Mistrzostwa Świata w jeździe indywidualnej zapoczątkowano przed rozpoczęciem I wojny światowej w 1936 r. Pierwszym mistrzem w tej dyscyplinie został Australijczyk Lionel van Praag. W Polsce zaczęto się interesować żużlem w latach 30 XX wieku. Pierwsze indywidualne zawody rozegrano w miejscowości Mysłowice w 1932 r. Regularna liga zorganizowana została w 1948 roku i nie obejmowała ona żadnych klas silników.

Motocykle

Na pewno każda osoba, która nie miała styczności z tym sportem, często szuka odpowiedzi na pytanie – żużel co to jest? Opis tej dyscypliny należy rozpocząć od motocykli. To przecież główny element, bez którego sport ten nie miałby sensu. Na początek warto zaznaczyć, że rowery żużlowe nie mają hamulców. Zawodnicy jako mechanizmu do rozpoczęcia wyścigu używają sprzęgła. Służy ono również do spowolnienia motoru po przekroczeniu linii mety. Paliwem używanym do zasilania motocykla żużlowego jest metanol, który pozwala na zwiększenie stopnia sprężania silnika, wytwarzając większą moc niż standardowe silniki, chociażby w samochodach czy zwykłych motorach szosowych. Każdy motor musi ważyć co najmniej 77 kilogramów, a za pomocą tylnego koła i kół łańcuchowych silnika dostosowuje się przełożenie skrzyni biegów, które zmienia się w zależności od warunków toru. Jakie są pozostałe wymagania co do motorów żużlowych?

• Rower żużlowy musi być czterosuwowy z jednocylindrowym silnikiem o pojemności maksymalnie 500cc,
• Motor ma zawierać zatwierdzony tłumik, deflektor zanieczyszczeń i osłony na ruchomych częściach silnika,
• Ponadto używa się osłony łańcucha i dopasowane koła, aby zapobiec uszkodzeniu łańcucha pierwotnego.

Tor żużlowy

Dowiedzieliście się już mniej więcej, co to jest żużel, a teraz czas na omówienie toru, na którym rozgrywane są zawody. Ma on długość od 260 do 425 metrów. Tory na profesjonalnych wyścigach muszą spełniać normy FIM, czyli głównej Międzynarodowej Federacji Żużla. Reguluje ona zasady dotyczące konstrukcji, wielkości i wymogów bezpieczeństwa. Wyścigi odbywają się na owalnym torze, składających się z dwóch prostych połączonych dwoma półkolami. Minimalna szerokość prostej wynosi 10 metrów, a łuku do 14 m. Nawierzchnie oczywiście wykonuje się z granitu, żużlu lub granulowanej cegły. Niedozwolone jest używanie twardych nawierzchni typu: beton, cement itp.

Obecnie najczęściej używa się nawierzchni granitowych, które są najwytrzymalsze. Tor z boku jest otoczony bandą, która ma za zadanie pochłaniać energię uderzenia, w przypadku gdy zawodnik straci kontrolę nad motorem. Federacja zaleca stosowanie band dmuchanych, które są obecnie widoczne na wszystkich torach w Polsce i Wielkiej Brytanii. Linia startowa znajduje się w połowie jednej z prostych i wyposażona jest w maszynę startującą w postaci podnoszącej się taśmy. Steruje nimi sędzia. W pobliżu toru musi być również położony park maszyn, w którym zawodnicy i mechanicy mogą dokonywać poprawek i napraw.

W Polsce żużel jest postrzegany jako sport umiarkowanie popularny. Nie mniej jednak sport ten cieszy się dużym zainteresowaniem wśród graczy typujących zakłady bukmacherskie. Spośród ponad 15 legalnych serwisów na czele stawki znajduje się Fuksiarz, który rozpoczął działalność początkiem 2021 roku. Firma przygotowała atrakcyjny bonus powitalny fuksiarz, który pozwala na 50% cashback do 500 PLN. Można go wykorzystać podczas typowania rozgrywek żużlowych, a te znajdują się w szerokiej ofercie bukmachera. Warto na koniec dodać, że Fuksiarz to w pełni legalny podmiot bukmacherski, który posiada aktualną licencję Ministerstwa Finansów.

Ile jest biegów w żużlu – przebieg wyścigu

Wyścigi zawsze składają się z czterech zawodników. Ile jest biegów w żużlu? Motocykliści ścigają się na czterech okrążeniach od startu stojącego. Każdy musi posiadać kask w innym kolorze. Przyjęło się, że zawodnicy w zawodach drużynowych występujący w roli gospodarza, ubierając czerwone lub niebieskie kaski, natomiast goście białe lub żółto-czarne. Obszar startowy dzieli się na cztery miejsca dla motorów. Uczestnicy wyścigu zajmują swoje pozycje i czekają na podniesienie się specjalnej siatki. Zawodnik, który nie znajdzie się na linii startu w określonym czasie, ulega dyskwalifikacji. Jak już wspomnieliśmy, zawody startują w momencie uniesienia się mechanizmu taśm, a zawodnicy poruszają się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.

Po kilkunastu metrach na pierwszym łuku motocykliści starają się skorygować tor jazdy, aby uzyskać optymalną ścieżkę. Bardzo często może to spowodować kontakt pomiędzy zawodnikami, a w konsekwencji groźną kolizję i upadek. W związku z tym w polskiej lidze od lat wykorzystuje się system powtórek, na którym sędziowie sprawdzają, kto zawinił. Winowajca jest wykluczany z zawodów, a sędzia przyznaje punkty pozostałym uczestnikom.

Żużel co to jest punktacja?

W tej dyscyplinie stosuje się ruchomą skalę punktacji od 0 do 3 punktów. Najwyższą liczbę pkt przyznaje się zawodnikowi, który przekroczył linię mety jako pierwszy. Dwa punkty otrzymuje się za drugie miejsce, a jeden punkt za trzecie. Zawodnik nie zdobywa żadnych punktów, gdy kończy wyścig na ostatnim miejscu lub w ogóle nie dojedzie do mety. Punkty gromadzi się podczas całego meczu żużlowego, a na koniec są one podliczane. W zależności ile jest biegów w żużlu i jaki jest to rodzaj wyścigu (indywidualny lub drużynowy) wyłaniani są zwycięzcy na podstawie tabeli biegowej.

Materiał partnera